czas czytania:
Początek rozmów w Magdalence
Pomysł zorganizowania dwustronnych rozmów między władzami komunistycznymi a opozycją pochodzi z połowy lat osiemdziesiątych. Bardziej konkretnie zaczęto zastanawiać się nad tym dopiero w 1988 r., po prywatnym spotkaniu Lecha Wałęsy z Czesławem Kiszczakiem. W następstwie spotkania postanowiono przeprowadzić szereg spotkań przygotowawczych do obrad Okrągłego Stołu (pierwszą decyzję w tej sprawie KC PZPR podjął już w sierpniu 1988 r.). Ze strony władz głównym organizatorem został generał Kiszczak, minister spraw wewnętrznych, a więc odpowiedzialny także za peerelowski aparat represji.
Mimo sprzeciwów wobec tego typu negocjacji tak zarówno wśród działaczy opozycji, jak i członków PZPR, obydwie strony zaczęły ze sobą rozmawiać - najpierw przy ulicy Zawrat w Warszawie, a od września przeniesiono się do podmiejskiego ośrodka rządowego w Magdalence. Choć szybko okazało się, że porozumienie nie jest prostą sprawą i obie strony z powodu wzajemnej nieufności zdecydowały się na przerwanie rozmów, wznowiono je w styczniu 1989 r., dzięki czemu można było w lutym w Pałacu Namiestnikowskim przy kamerach przystąpić do zasadniczych negocjacji przy Okrągłym Stole. Jednakże niebawem utknięto w martwym punkcie, dlatego też powrócono do Magdalenki, gdzie można było spokojnie, w prywatnej atmosferze i w mniejszym gronie omówić najbardziej sporne kwestie, które później trzeba było jedynie przeforsować przy Okrągłym Stole.
Ze strony komunistycznej byli tam obecni, oprócz Kiszczaka, również Stanisław Ciosek (były minister pracy, członek Biura Politycznego), Jan Janowski (prezes Stronnictwa Demokratycznego), Jerzy Ozdowski (wicemarszałek sejmu), Janusz Reykowski (członek Biura Politycznego, przewodniczący zespołu ds. reform politycznych Okrągłego Stołu z ramienia PZPR), Ireneusz Sekuła (wicepremier i przewodniczący Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów), Władysław Baka (prezes Narodowego Banku Polskiego), Aleksander Kwaśniewski (minister sportu), Jerzy Uziębło (wiceprzewodniczący OPZZ); z drugiej strony, oprócz Lecha Wałęsy: Andrzej Stelmachowski (prezes KIK w Warszawie, profesor prawa), Lech Kaczyński (prawnik), Tadeusz Mazowiecki (działacz Znaku), Bronisław Geremek (profesor historii), Zbigniew Bujak (działacz związkowy), Adam Michnik (działacz KOR, dziennikarz), Ryszard Bugaj (ekonomista), Jacek Kuroń (działacz KOR), Andrzej Wielowieyski (działacz katolicki). W roli mediatorów występowali przedstawiciele Kościoła katolickiego " arcybiskup Bronisław Dąbrowski, biskup Tadeusz Gocłowski i ksiądz Alojzy Orszulik. Tzw. Grupa Magdalenka spotkała się wspólnie 13 razy, z czego 5 w samej Magdalence " postanowienia zapadłe w jej gronie zostały potem oficjalnie uznane w Warszawie, opierając na nich kształt niepodległej Rzeczypospolitej.
M. G.-K.
Ilustracja: Lech Wałęsa, Adam Michnik i Czesław Kiszczak w trakcie rozmów w Magdalence, domena publiczna.
Mimo sprzeciwów wobec tego typu negocjacji tak zarówno wśród działaczy opozycji, jak i członków PZPR, obydwie strony zaczęły ze sobą rozmawiać - najpierw przy ulicy Zawrat w Warszawie, a od września przeniesiono się do podmiejskiego ośrodka rządowego w Magdalence. Choć szybko okazało się, że porozumienie nie jest prostą sprawą i obie strony z powodu wzajemnej nieufności zdecydowały się na przerwanie rozmów, wznowiono je w styczniu 1989 r., dzięki czemu można było w lutym w Pałacu Namiestnikowskim przy kamerach przystąpić do zasadniczych negocjacji przy Okrągłym Stole. Jednakże niebawem utknięto w martwym punkcie, dlatego też powrócono do Magdalenki, gdzie można było spokojnie, w prywatnej atmosferze i w mniejszym gronie omówić najbardziej sporne kwestie, które później trzeba było jedynie przeforsować przy Okrągłym Stole.
Ze strony komunistycznej byli tam obecni, oprócz Kiszczaka, również Stanisław Ciosek (były minister pracy, członek Biura Politycznego), Jan Janowski (prezes Stronnictwa Demokratycznego), Jerzy Ozdowski (wicemarszałek sejmu), Janusz Reykowski (członek Biura Politycznego, przewodniczący zespołu ds. reform politycznych Okrągłego Stołu z ramienia PZPR), Ireneusz Sekuła (wicepremier i przewodniczący Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów), Władysław Baka (prezes Narodowego Banku Polskiego), Aleksander Kwaśniewski (minister sportu), Jerzy Uziębło (wiceprzewodniczący OPZZ); z drugiej strony, oprócz Lecha Wałęsy: Andrzej Stelmachowski (prezes KIK w Warszawie, profesor prawa), Lech Kaczyński (prawnik), Tadeusz Mazowiecki (działacz Znaku), Bronisław Geremek (profesor historii), Zbigniew Bujak (działacz związkowy), Adam Michnik (działacz KOR, dziennikarz), Ryszard Bugaj (ekonomista), Jacek Kuroń (działacz KOR), Andrzej Wielowieyski (działacz katolicki). W roli mediatorów występowali przedstawiciele Kościoła katolickiego " arcybiskup Bronisław Dąbrowski, biskup Tadeusz Gocłowski i ksiądz Alojzy Orszulik. Tzw. Grupa Magdalenka spotkała się wspólnie 13 razy, z czego 5 w samej Magdalence " postanowienia zapadłe w jej gronie zostały potem oficjalnie uznane w Warszawie, opierając na nich kształt niepodległej Rzeczypospolitej.
M. G.-K.
Ilustracja: Lech Wałęsa, Adam Michnik i Czesław Kiszczak w trakcie rozmów w Magdalence, domena publiczna.