Bolesław Krzywousty
czas czytania:
Piastodzieje
Książę Polski Władysław Herman i jego żona Judyta długo nie mogli doczekać się męskiego potomka. Kronikarz Gall Anonim opowiada, że w końcu postanowili pomodlić się w tej intencji do św.
Idziego, Wkrótce potem urodził im się syn – Bolesław.
Władysław Herman miał jednak starszego potomka, Zbigniewa, Po śmierci ojca obaj synowie walczyli między sobą o władzę, Bolesław zwyciężył – jednak za cenę zdrady i krzywoprzysięstwa (czyli złamania danego słowa, niedotrzymania przysięgi) w stosunku do brata, Żeby móc panować, musiał odprawić pokutę, Gdy już objął rządy, prowadził politykę wzmocnienia pozycji międzynarodowej Polski.
Chciał zachować niezależność od Cesarstwa Niemieckiego, czym wywołał atak ze strony cesarza, W 1109 roku udało mu się odeprzeć najazd Henryka V, a dwa lata później zawarł pokój z Niemcami, Wielką zasługą Bolesława Krzywoustego było przyłączenie do Polski jako lenna Pomorza Zachodniego, Po podboju Pomorza rozpoczęła się tam wspierana przez księcia akcja chrystianizacyjna.
A.Lesser, Bolesław III Krzywousty, polona.pl
J.Matejko, Bolesław Krzywousty, polona
Kronikarz Jan Długosz tak pisał o Bolesławie Krzywoustym: Jego odwaga w podejmowaniu wojen była tak wielka, wytrwałość i szybkość w działaniu tak niezawodna i tak widoczna, hojność w rozdawaniu, spryt w przewidywaniu, umiar w stosunku do pokonanych, łagodność wobec zwyciężonych, uprzejmość dla gości, sprawiedliwość dla poddanych i przywiązanie do nich, […] tak wielkie i bezgraniczne, że nigdy nie wspomniano, by istniał wśród królów i książąt polskich lepszy od niego człowiek, bardziej doświadczony wódz, odważniejszy żołnierz, szczęśliwszy zwycięzca, człowiek goręcej miłujący ojczyznę i sprawiedliwszy od niego sędzia.
Pod koniec panowania Krzywoustego jego państwo obejmowało ziemie Pomorza Gdańskiego, Wielkopolski, Ziemię Lubuską, Śląsk, Kujawy, Mazowsze, Ziemię Sandomierską i Ziemię Krakowską.
J.Peszka, Śmierć Bolesława Krzywoustego, domena publiczna
Przed śmiercią książę wydał dokument, nazywany Testamentem Bolesława Krzywoustego, Doświadczony tragedią walki z bratem o władzę, chciał oszczędzić tego swoim dzieciom, Podzielił więc państwo pomiędzy swoich synów, Każdy z nich otrzymał własną dzielnicę, Najstarszy syn, czyli senior, miał władzę zwierzchnią nad pozostałymi braćmi, Zasiadał on na tronie w Krakowie, który był stolicą dzielnicy senioralnej, Ta decyzja Bolesława Krzywoustego rozpoczęła w Polsce okres tzw, rozbicia dzielnicowego.
Lechia pomiędzy synów Bolesława Krzywoustego podzielona w 1139 r., polona.pl
Czy wiesz, że …
Z czasów wyprawy Krzywoustego na Pomorze pochodzi najstarsza polska pieśń, Kronikarze podają, że śpiewali ją dowodzeni przez polskiego księcia wojownicy po dotarciu nad Bałtyk, Zaczynała się od słów: „Naszym ojcom wystarczały ryby słone i cuchnące”.
Zadanie
Książę Bolesław otrzymał od potomnych przydomek Krzywousty, Jedni twierdzą, że mógł on odzwierciedlać fizyczną wadę władcy, Są tacy, którzy źródła tego upatrują zupełnie w czym innym, Przeczytaj uważnie poniższą opowieść, może domyślisz się w czym, Poniżej znajdziesz fragment kroniki Jana Długosza opisujący treść Testamentu Krzywoustego, Ilu swoim synom władca zapisał własne dzielnice? Z historii wiemy, że był jeszcze Kazimierz zwany Sprawiedliwym, Spróbuj zgadnąć, dlaczego nie ma go w tym opisie.
„Dla zabieżenia przeto domowym wojnom, zwadom i rozterkom, mogącym po jego zgonie wybuchnąć, królestwo Polskie, którego dotąd sam jeden książęciem był i monarchą, między synów podzielił w ten sposób, że najstarszemu Władysławowi zrodzonemu z Rusinki odkazał ziemię Krakowską, Sieradzką, Łęczycką, Szlązk i Pomorze, zalecając, aby przy nim jako pierworodnym zostało prawo starszeństwa, zwierzchnia władza i powaga, (...) Bolesławowi zaś Kędzierzawemu naznaczył ziemię Mazowiecką, Dobrzyńską, Kujawską i Chełmińską; Mieczysławowi Staremu Gnieźnieńską, Poznańską i Kaliską, a Henrykowi I Sandomierską i Lubelską, wraz z ich powiatami i przynależnościami”.
.