Nie umarły jeszcze Ukrainy ni chwała, ni wolność,
Jeszcze do nas, bracia młodzi, uśmiechnie się dola.
Zginą nasi wrogowie jak rosa na słońcu,
Zapanujemy i my, bracia, w naszym kraju.
Duszę, ciało poświęcimy dla naszej wolności,
Pokażemy, żeśmy bracia, z kozackiego rodu.
To współczesny, oficjalny tekst hymnu narodowego Ukrainy. Przyjrzyjmy się jego historii.
Wiersz Szcze ne wmerła Ukrajina… napisał w 1862 roku młody ukraiński poeta Pawło Czubynski.
Jeszcze do nas, bracia młodzi, uśmiechnie się dola.
Zginą nasi wrogowie jak rosa na słońcu,
Zapanujemy i my, bracia, w naszym kraju.
Duszę, ciało poświęcimy dla naszej wolności,
Pokażemy, żeśmy bracia, z kozackiego rodu.
To współczesny, oficjalny tekst hymnu narodowego Ukrainy. Przyjrzyjmy się jego historii.
Wiersz Szcze ne wmerła Ukrajina… napisał w 1862 roku młody ukraiński poeta Pawło Czubynski.
Oryginalny wiersz różnił się nieco od dzisiejszej wersji, W oryginalnym utworze znajdziemy odwołania do przeszłości, wspomnienie kozackich atamanów i przywódców ruchów hajdamackich, Autorstwo było często przypisywane Tarasowi Szewczence, narodowemu poecie ukraińskiemu, co zresztą tylko zwiększało popularność utworu.
Pawło Czubynski (1839-1884), (wikipedia)
Pawło Czubynski był z pochodzenia szlachcicem, urodził się w Boryspolu w środkowej Ukrainie, która w XIX wieku należała do Imperium Rosyjskiego, Po ukończeniu gimnazjum w Kijowie rozpoczął studia prawnicze w Petersburgu, Z uniwersytetu został usunięty za udział w proteście przeciwko krwawemu stłumieniu manifestacji patriotycznych w Warszawie w 1861 roku, Udało mu się jednak obronić końcową pracę, Powrócił na Ukrainę, podjął działalność społeczną i polityczną, pisał artykuły do lokalnych gazet, Za „szkodliwe wpływanie na umysły prostych ludzi” zesłano go do guberni archangielskiej, gdzie prowadził badania etnograficzne i geograficzne, które kontynuował po powrocie z zsyłki, W 1876 roku car Aleksander II wydał ukaz emski zabraniający używania nazwy „Ukraina”, zakazał drukowania i wwożenia do Imperium Rosyjskiego jakichkolwiek publikacji w języku ukraińskim, a także nauczania w tym języku, Wśród „niebezpiecznych agitatorów”, którym zakazano przebywania w ukraińskich guberniach był Pawło Czubynski.
Michajło Werbycki (1815-1870), (wikipedia)
Wiersz Pawła Czubynskiego ukazał się drukiem w 1864 roku w lwowskim czasopiśmie, Przeczytał go grekokatolicki ksiądz Myhajło Werbycki i wkrótce skomponował muzykę do słów poety, Werbycki był synem proboszcza grekokatolickiej cerkwi w Jaworniku Ruskim w pobliżu Przemyśla w Galicji, która w XIX wieku należała do Austro-Węgier, Po śmierci rodziców wychowywał go daleki krewny, władyka (biskup) przemyski, będący jednocześnie ukraińskim działaczem narodowym, Dostrzegłszy talent muzyczny wychowanka, zapewnił mu gruntowne wykształcenie muzyczne, Mychajło studiował we Lwowskim Seminarium Duchownym, po uzyskaniu święceń kapłańskich został proboszczem grekokatolickiej parafii w Młynach niedaleko Przemyśla, Komponował muzykę cerkiewną i teatralną, założył w Przemyślu ukraińskie koło teatralne.
Pierwsze wykonanie pieśni Szcze ne wmerła Ukrajina… z muzyką Werbyckiego, do słów Czubynskiego miało miejsce w marcu 1865 roku na uroczystościach poświęconych Tarasowi Szewczence, Pieśń szybko stała się popularna wśród Ukraińców walczących o niepodległe państwo, W 1918 roku została na krótko oficjalnym hymnem Ukraińskiej Republiki Ludowej, W latach 1922 – 1991, kiedy Ukraina wchodziła w skład ZSRS wykonywanie hymnu Szcze ne wmerła Ukrajina… było zakazane pod groźbą kary więzienia, Po odzyskaniu niepodległości nie było wątpliwości, która pieśń zostanie ukraińskim hymnem narodowym, Jednak w 1992 roku parlament ukraiński zatwierdził jedynie melodię hymnu, Tekst budził dyskusje i spory, Zrezygnowano z historycznych odniesień w treści, usunięto kontrowersyjne zwrotki i w 2003 roku ustalono wersję obowiązującą do dziś.
Pierwsze słowa ukraińskiego hymnu przywołują tekst Mazurka Dąbrowskiego, Nie wiadomo, czy poeta bezpośrednio inspirował się znaną wówczas w Europie Pieśnią Legionów Józefa Wybickiego, Nawiązywały do niej także inne pieśni patriotyczne narodów słowiańskich wyrażające dążenia niepodległościowe.
.
