JAN OLBRACHT

Kolejny brat, Kazimierz, umarł młodo w opinii świętości. Johann Albrecht von Polen, Portret Jana Olbrachta (Ratusz Staromiejski w Toruniu_wikipedia) Jan Olbracht odziedziczył tron polski po ojcu i panował dziewięć lat, W 1497 roku król zorganizował wielką wyprawę zbrojną do Mołdawii, której celem było ocalenie polskiego lenna przed Turkami i ewentualne opanowanie wybrzeża Morza Czarnego, Wielka liczba polskiego rycerstwa wyruszyła na południe, Wojna nie przyniosła sukcesu, a najważniejsza bitwa zakończyła się ogromnymi stratami, W Polsce mówiono, że za króla Olbrachta wyginęła szlachta, Po klęsce tej wyprawy król nie prowadził już wojen. Juliusz Kossak, Jan Fredro, wojewoda ruski, wybawia króla Olbrachta na Bukowinie 1497, 1900 r., (Muzeum Narodowe w Warszawie_MNWcyfrowe) Król nadał szlachcie nowe prawa, Dbał również o rozwój miast i handlu, Za jego panowania, w 1493 roku w Piotrkowie odbyło się pierwsze posiedzenie dwuizbowego parlamentu polskiego, zwanego Sejmem Walnym, Nie ożenił się ani nie zostawił po sobie potomka, Był dobrze wykształcony, znał łacinę i język niemiecki, kochał muzykę i malarstwo, interesował się architekturą obronną, Znajdująca się w katedrze na Wawelu rzeźba nagrobna przedstawiająca króla prawdopodobnie wiernie oddaje jego rysy twarzy, Jan Olbracht był wyniosłej postawy, śniadej cery, włosy miał czarne i rzadkie, Był wielkiego umysłu, zajmował się naukami, szczególnie historią, Był bardzo hojny zwłaszcza dla żołnierzy − tak opisał go biskup warmiński Marcin Kromer, autor dzieła Chronica Polonorum, czyli Kronika Polaków. Francesco Fiorentino, Jörg Huber, Nagrobek króla Jana Olbrachta na Wawelu,1502–1505 (Wirtualne Muzea Małopolski) Czy wiesz, że... Serce króla Jana Olbrachta wmurowano w jedną z kolumn bazyliki św, Jana w Toruniu, Król zmarł w Toruniu, w czasie przygotowań do wojny z Krzyżakami, Jej przyczyną miała być odmowa złożenia hołdu − należnego królom Polski − przez Wielkiego Mistrza Zakonu. Zadanie Poniżej widzisz portret szlachcica Stanisława Antoniego Szczuki. Korzystając z opisu, powiedz, jakie kolory mają poszczególne części jego stroju: żupan, kontusz, baczmagi, Znajdź na obrazie kołpak. Artysta nieznany, Portret Stanisława Antoniego Szczuki, (Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie/wikipedia) Ubiór polski składał się z elementów stałych, to jest delii (a zimą szuby), kontusza i żupana, W domu noszono wąski, zapinany z przodu żupan, na który, wychodząc, nakładano delię albo kontusz, Był to rodzaj płaszcza, z rękawami wysoko rozciętymi, spod których ukazywały się wąskie, marszczące się rękawy żupana, Na nim też wiązano nieodzowny składnik stroju – pas. Delia była szerokim płaszczem z charakterystycznym wykładanym kołnierzem, Baczmagami nazywano buty z szerokimi cholewami, w które wpuszczano szarawary, Głowę przykrywał kołpak, zdobiony czaplimi piórami (za: K, Bockenheim, Dworek, kontusz, karabela, Wrocław 2001). Szlachta Dawni rycerze zobowiązani byli do służby wojskowej w obronie swojego kraju, W zamian otrzymywali od króla ziemię, Przynależność do stanu rycerskiego była dziedziczna, należały więc do niego tylko dzieci z rodzin rycerskich, Z czasem królowie coraz rzadziej korzystali z usług rycerzy, którzy mogli zająć się gospodarowaniem w swoich majątkach, Wkrótce stały się one ich głównym źródłem utrzymania, Potomkowie dawnego rycerstwa zaczęli być nazywani szlachtą. Szlachta tworzyła grupę określaną stanem, Wszyscy należący do stanu szlacheckiego mieli te same obowiązki względem państwa i te same prawa, Tylko szlachta mogła posiadać ziemię na własność i sprawować urzędy państwowe, Tylko szlachta mogła zasiadać w parlamencie, Bez zgody izby poselskiej i senatu król nie mógł wprowadzać nowych praw, nakładać podatków ani wypowiadać wojny, Nie mógł aresztować szlachcica bez wyroku sądowego ani pozbawić go majątku, Takie uprawnienia, czyli przywileje, szlachta otrzymywała od kolejnych władców, począwszy od XIV wieku. Obowiązkiem każdego szlachcica była obrona granic kraju w razie zagrożenia ze strony wroga, Na wezwanie króla szlachcic musiał się stawić w pełnym uzbrojeniu, Zwołane w ten sposób wojsko szlacheckie nazywano pospolitym ruszeniem, Na zwołanie pospolitego ruszenia król również musiał wcześniej uzyskać zgodę szlachty. Warsztaty Plastyczne MHP odcinek 8: Brelok Mówiono, że za króla Olbrachta wyginęła szlachta, Ale to nieprawda, W przeszłości szlachta była najważniejszą grupą społeczną w Polsce, To szlachcie zawdzięczamy polski strój narodowy - kołpak, żupan, kontusz, baczmagi, Nie wiecie co znaczą te słowa? Odwiedźcie stronę internetową Muzeum Historii Polski, Oprócz wyjaśnienia trudnych słów znajdziecie tam kolejny warsztat plastyczny, Tym razem breloczek, Zapytacie - jaki związek ma breloczek ze szlachcicem? Sprawdźcie sami. Szablon .